พระสมเด็จจิตรลดา หรือที่เรียกกันในนาม พระกำลังแผ่นดิน หรือ หลวงพ่อจิตรลดา เป็นพระพิมพ์ส่วนพระองค์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงออกแบบ และทรงสร้างเพื่อประดิษฐานไว้ที่ฐานบัวหงายของพระพุทธนวราชบพิตร

โดยในช่วงเดือนสิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๐๘ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้นายไพฑูรย์ เมืองสมบูรณ์ แกะแบบแม่พิมพ์พระพุทธรูปบนหินลับมีดโกน และถอดแบบองค์พระพุทธรูปทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายได้ มีพระบรมราชวินิจฉัยปรับปรุงแก้ไขจนได้แม่พิมพ์ตามที่มีพระราชประสงค์ จากนั้นทรงนำแม่พิมพ์ต้นแบบไปทรงหล่อ ได้ต้นแบบพระพุทธรูปขึ้นมาจำนวนหนึ่ง ทรงนำไปหล่อแม่พิมพ์ยาง ทรงเทหยอดพิมพ์ ทรงบรรจุเนื้อพระพิมพ์ที่ประกอบ ด้วยผงศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ แล้วทรงถอดออกจากพิมพ์เป็นองค์พระ ทรงฝนและเจียรแต่งขอบด้วยพระหัตถ์ทุกองค์

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวสนพระราชหฤทัยในด้านเทคโนโลยีมาเป็นเวลานาน และจะทรงนำมาประยุกต์ในการทรงงานอยู่เสมอ เมื่อเดือนธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๒๙ ทรงเริ่มใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ในการทรงงานส่วนพระองค์ทางด้านดนตรี ต่อมาได้ทรงทดลองใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อประดิษฐ์แบบอักษร ที่เรียกว่า อักขระคอมพิวเตอร์หรือฟอนต์ (Font) จนประสบผลสำเร็จ ทรงประดิษฐ์อักษรไทยได้หลากหลายรูปแบบ

ต่อมา ทรงประดิษฐ์ อักษรเทวนาครี โดยมีพระราชประสงค์ที่จะเขียนอักษรเทวนาครีกำกับในพระราชนิพนธ์เรื่อง พระมหาชนก ทรงศึกษาตัวอักษรเทวนาครีด้วยพระองค์เอง จากหนังสือ และทรงสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาบาลีสันสกฤต

ในวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๓๐ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเปิดงานจุฬาวิชาการ’ ๓๐ ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทรงนำตัวอักษรเทวนาครีออกแสดงเป็นครั้งแรก โดยทรงสาธิตด้วยการพิมพ์ตัวอักษรเป็นคำ ปรากฏขึ้นที่จอคอมพิวเตอร์ และพระราชทานคำอธิบายประกอบ ให้ผู้ที่เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทได้ชมโดยทั่วกัน ทรงเริ่มพิมพ์คำแรกว่า “Chulalongkorn University” ที่ปรากฏเป็นตัวอักษรขนาดใหญ่เล็กลดหลั่นกันไปตามขนาด ต่อด้วยชื่อ “จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย” เป็นภาษาสันสกฤต ด้วยตัวอักษรเทวนาครี หลังจากนั้นทรงพิมพ์พระนาม สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ว่า “สิรินธรเทพรัตนสุดา” ด้วยตัวอักษรเทวนาครีตามด้วย ตัวอักษรโรมัน ซึ่งออกเสียงแบบภาษาสันสกฤต และอักษรไทยตามลำดับ ต่อจากนั้น ทรงพิมพ์ชื่อ “จิรายุ นพวงศ์” และ “สมชาย” เป็นอักษรเทวนาครี เรียงลงมาตามลำดับ

ผลงานออกแบบอีกชุดหนึ่งที่เป็นผลมาจากพระอัจฉริยภาพ และพระวิริยอุตสาหะในการศึกษาและประดิษฐ์อักษรด้วยคอมพิวเตอร์คือ ทรงใช้คอมพิวเตอร์ ปรุง ออกแบบ ส.ค.ส.พระราชทานพรปีใหม่ให้พสกนิกรชาวไทย แผนที่ฝีพระหัตถ์ และตำราฝนหลวงพระราชทาน

ส.ค.ส.พระราชทานเป็นข้อความพระราชทานพรปีใหม่ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่ข้าราชบริพาร และผู้ถวายงานในหน่วยงานต่างๆ โดยเริ่มแรกเมื่อเดือนธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๒๘ เนื่องในโอกาสวันขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๒๙ ทรงพระราชทานโทรพิมพ์ปรุแถบตัวอักษรแสดงความขอบใจแก่ข้าราชบริพารและเจ้าหน้าที่สถานีวิทยุ อ.ส.พระราชวังดุสิต ทรงลงท้าย ส.ค.ส. ด้วยรหัสประจำพระองค์ กส.๙ (กส.๙ คือรหัสประจำพระองค์รหัสหนึ่ง ซึ่งกรมไปรษณีย์โทรเลขทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเพื่อใช้ทรงงานผ่านวิทยุสื่อสาร) และถัดจากนั้นจะทรงระบุวันที่และเวลาที่ทรงจัดทำ ส.ค.ส.

ต่อมาเมื่อพุทธศักราช ๒๕๒๙ ทรงปรุแถบโทรพิมพ์เป็นข้อความขอบใจ และพระราชทานพรปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๓๐ เป็นข้อคิดให้ผู้ปฏิบัติงานลงในกระดาษ แล้วทรงส่งโทรสารถึงหน่วยงานต่างๆ ทรงลงท้าย ส.ค.ส. ว่า กส.๙ ปรุ

ปีถัดมา พุทธศักราช ๒๕๓๐ ทรงเปลี่ยนวิธีการจากการปรุแถบโทรพิมพ์ มาทรงใช้คอมพิวเตอร์ประดิษฐ์ ส.ค.ส. พระราชทานพรปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๓๑ และทรงลงท้ายว่า ก.ส. ๙ ปรุง เป็นครั้งแรก เนื่องจากมิได้ทรงใช้การปรุแถบโทรพิมพ์ แต่เป็นทรงปรุงด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์

เมื่อเริ่มทรงใช้คอมพิวเตอร์ในการออกแบบ ส.ค.ส. จะทรงออกแบบตัวหนังสือให้หลากหลาย เพิ่มภาพและลวดลายประกอบที่ทรงวาดจากคอมพิวเตอร์ใส่ไว้ให้สวยงาม พิมพ์เป็นสีดำบนพื้นขาว ต่อมาพุทธศักราช ๒๕๔๘ ทรงออกแบบ ส.ค.ส. ๒๕๔๙ พิมพ์พระบรมฉายาลักษณ์สี่สีเป็นครั้งแรก ฉายพระรูปกับทองแดงสุนัขทรงเลี้ยง รวมถึงลูกหลานสุนัขทรงเลี้ยงอีกมากมาย พระราชทานเป็นพระบรมฉายาลักษณ์ในปีถัดมา

แต่นั้นมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงออกแบบ ส.ค.ส.พระราชทานพรปีใหม่เผยแพร่ผ่านทางสื่อมวลชนสู่ประชาชนมาตลอดเป็นประจำทุกปี ยกเว้น พุทธศักราช ๒๕๔๘ ซึ่งประเทศไทยประสบเหตุการณ์สึนามิ เมื่อเดือนธันวาคม ๒๕๔๗ ส.ค.ส.พระราชทานจะมีคำอวยพรและข้อความ ที่ในบางครั้งทรงแฝงพระอารมณ์ขัน แต่สื่อความหมายกระตุ้นเตือนใจประชาชนในแต่ละปี โดยจะแตกต่างกันไปตามสภาพเหตุการณ์ของประเทศในขณะนั้น นับเป็นของขวัญต้อนรับวันปีใหม่ที่พระราชทานแก่ปวงชนชาวไทยอันล้ำค่ายิ่ง

ภาพแผนที่ฝีพระหัตถ์ทั้งหมด ๔ ภาพที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงจัดทำขึ้นด้วยคอมพิวเตอร์เพื่อใช้เป็นภาพประกอบในพระราชนิพนธ์เรื่องพระมหาชนก ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดพิมพ์เป็นครั้งแรกในโอกาสพระราชพิธีกาญจนาภิเษก พุทธศักราช ๒๕๓๙

แผนที่ฝีพระหัตถ์ แสดงสถานที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ของเมืองโบราณบางแห่งที่กล่าวถึงในพระราชนิพนธ์ รวมทั้งยังแสดงข้อมูลทางอุตินิยมวิทยาเกี่ยวกับทิศทางลม กับกำหนดวันเดินทะเล ตลอดจนจุดอับปางของเรืออับโชค ที่ทรงคาดคะเน โดยอาศัยข้อมูลทางโหราศาสตร์ ทรงนำเรื่องชาดกมาเทียบเคียงกับเรื่องสมัยใหม่ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจง่ายขึ้น

ฉบับที่ ๑ พยากรณ์สำหรับออกเดินทางจากเมืองจัมปาในวันที่ ๒๐ เมษายน ไปสุวรรณภูมิ โดยสวัสดิภาพ

ฉบับที่ ๒ พยากรณ์สำหรับวันที่ ๒๔ เมษายน ว่าจะบรรลุที่หมายอันเลิศอย่างไม่คาดฝัน แม้จะล่าช้าไปบ้าง และต้องฝ่าอันตรายนานัปการ

ฉบับที่ ๓ พยากรณ์สำหรับวันที่ ๒ พฤษภาคม ซึ่งเกิดพายุ Tropical Cyclone

ฉบับที่ ๔ พยากรณ์สำหรับวันที่ ๙ พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันอุโบสถ และเป็นวันที่พระมหาชนกว่ายน้ำเป็นวันที่ ๗

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงประดิษฐ์ภาพตำราฝนหลวงด้วยคอมพิวเตอร์ เป็นภาพการ์ตูน แสดงขั้นตอน กรรมวิธีฝนหลวงทั้ง ๖ ขั้นตอน การดัดแปลงสภาพอากาศให้เกิดฝนจากเมฆอุ่น และเมฆเย็น พระราชทานแก่นักวิชาการฝนหลวง ให้ถือปฏิบัติในแนวทางเดียวกัน เมื่อวันที่ ๒๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒ สำหรับทำฝนหลวงช่วยเหลือประชาชน ซึ่งประกอบด้วยหลักการก่อเมฆ การเลี้ยงให้อ้วน และการโจมตี ซึ่งแบ่งออกเป็น ๓ วิธี คือการโจมตีเมฆอุ่นแบบแซนด์วิช การโจมตีเมฆเย็นแบบธรรมดา และการโจมตีเมฆเย็น แบบซูเปอร์แซนด์วิช ซึ่งเป็นการใช้ ๒ วิธีแรกรวมกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเพิ่มปริมาณน้ำฝนให้สูงขึ้น และเพื่อเร่งการตกของฝน ก็จะมีขั้นตอนที่ ๔ คือการเพิ่มฝน โดยการโปรยเกล็ดน้ำแข็งแห้ง ซึ่งจะทำให้ฝนตกสูงขึ้นมีปริมาณน้ำฝน และฝนตกต่อเนื่องเป็นเวลานานขึ้น

ตำราฝนหลวง แสดงให้ชาวไทยต่างประจักษ์ถึงพระอัจฉริยภาพและพระวิริยอุตสาหะที่จะพระราชทานความรู้ทั้งด้านศาสตร์และศิลป์ ซึ่งทรงนำภาพการ์ตูนมาแทนกรรมวิธีต่างๆ ทำให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังทรงแฝงพระอารมณ์ขัน และวรรณกรรมไทยไว้ด้วยกัน นับเป็นงานออกแบบที่สร้างสรรค์ได้อย่างล้ำเลิศ

พุทธศักราช ๒๕๓๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงก่อตั้งมูลนิธิชัยพัฒนาขึ้น โดยทรงดำรงตำแหน่งนายกกิตติมศักดิ์ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเป็นองค์ประธาน เพื่อสนับสนุนช่วยเหลือประชาชนในลักษณะของการดำเนินงานพัฒนาต่างๆ ที่ระบบราชการไม่สามารถดำเนินการได้ทันที เป็นการช่วยให้กระบวนการพัฒนาเกิดความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมกำหนดแบบตราสัญลักษณ์ของมูลนิธิชัยพัฒนา และพระราชทานความหมายด้วยพระองค์เอง โดยมีหม่อมราชวงศ์มิตรารุณ เกษมศรี เป็นผู้เขียนแบบถวายรายละเอียด

ความหมายของตราสัญลักษณ์มูลนิธิชัยพัฒนาที่ทรงพระราชทาน ดังนี้
พระแสงขรรค์ชัยศรี หมายถึง พระราชอำนาจ พระบารมีที่จะฟันฝ่าให้เกิดการดำเนินการต่างๆ อันเป็นผลไปสู่ความมั่นคงแห่งพระราชอาณาจักร

ธงกระบี่ธุช เป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะในการต่อสู้ เพื่อป้องกันอาณาประชาราษฎร์ และพระราชอาณาจักรให้พ้นภยันตรายทั้งปวง และประสบความสำเร็จในการต่อสู้นั้น

ดอกบัว หมายถึง ศักดิ์ศรี ความสงบร่มเย็น ความเจริญงอกงามและความบริบูรณ์แห่งพืชพันธุ์ธัญญาหาร และบรรดาทรัพยากรทั้งปวงอันจะนำไปสู่ความอยู่ดีกินดี และความสงบสันติสุขของประชาชนโดยทั่วหน้ากัน

สังข์ หมายถึง น้ำที่จะสร้างความชุ่มชื้น ชโลมแผ่นดินให้เกิดความอุดมสมบูรณ์และความร่มเย็นเป็นสุข

บริษัท สุวรรณชาด จำกัด ในพระบรมราชูปถัมภ์ จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลเมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๓ ก่อตั้งขึ้นตามแนวพระราชดำริ เพื่อสนับสนุนสินค้าไทย สร้างความภาคภูมิใจให้คนไทยช่วยกันใช้ผลิตภัณฑ์ในประเทศ ทำให้ประชาชนมีงานทำ ขยายไปทั่วทุกภูมิภาค

ความหมายของคำ สุวรรณชาด มาจากคำสองคำรวมกัน คือ สุวรรณ ซึ่งแปลว่า ทอง และชาด แปลว่า แดง รวมเป็น ทองแดง พ้องกับชื่อของ ทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงโปรด

ทรงออกแบบตราสุวรรณชาดเป็นภาพคำว่า สุวรรณชาด ในกรอบวงรี พื้นสีทอง ขอบสีแดง และได้พระราชทานให้หอการค้าไทยดำเนินการใช้ตรานี้ในการสร้างสินค้าไทยไปยังต่างประเทศ และได้ดำเนินการจดทะเบียนเมื่อพุทธศักราช ๒๕๔๕